ประเภทของโปงลาง

                            ประเภทของโปงลาง

      โปงลาง ในที่นี้ จำแจกเป็นประเภทแบบง่ายๆ ได้ ๒ แบบ คือ แบบดั้งเดิม และแบบมาตรฐาน

โปงลางแบบดั้งเดิม

โปงลางแบบดั้งเดิม มีโน้ตเพียง 5 โน้ต 12 ลูก โปงลางหนึ่งผืน สามารถเล่นได้ 2 ลาย(สองคีย์) เช่น
หากปรับให้เสียงโทนิกหรือเสียงหลัก (ลูกที่สามของโปงลาง) ตรงกับ เสียงลา ของแคน จะสามารถเล่นคีย์ลายใหญ่และลายสุดสะแนนได้ เรียกโปงลางนี้ว่า โปงลางคีย์ลายใหญ่

หรือหากปรับให้เสียงโทนิกหรือเสียงหลัก (ลูกที่สามของโปงลาง) ตรงกับ เสียงเร ของแคน จะสามารถเล่นคีย์ลายน้อย และลายโป้ซ้ายได้ เรียกโปงลางนี้ว่า โปงลางคีย์ลายน้อย

                     

โปงลางแบบมาตรฐาน

เนื่องจากโปงลางแบบดั้งเดิม เล่นได้น้อยลาย จึงได้พัฒนาต่อมา เพื่อให้โปงลางหนึ่งผืน เล่นได้หลายลายมากขึ้น โดยเพิ่มลูกโปงลางเสียง ฟา เข้าไป หนึ่งลูก

โปงลางแบบมาตรฐาน มีโน้ต 6 โน้ต 13 ลูก ครบ2ช่วงทบเสียง (ช่วงทบเสียงที่3 มีเพียงเศษโน้ต) โดยเรียงโน้ตจากต่ำ ไปหาสูง ดังนี้ มฺ ซฺ ลฺ ดฺ รฺ ม ฟ ซ ล ด ร มํ ซํ

โปงลางหนึ่งผืน สามารถเล่นลายได้ครบทุกลาย คือ ลายใหญ่ ลายน้อย ลายสุดสะแนน ลายโป้ซ้าย ลายเซ และลายสร้อย (แต่หากเป็นเพลงที่มี6 -7โน้ต จะไม่สามารถเล่นครบโน้ตได้ ต้องข้ามบางโน้ตไป เพราะไม่มีเสียง ที และฟา# นั่นเอง)

  โปงลางแบบพิเศษ

กรณีต้องการเล่นเพลงได้ครบทุกโน้ตทั้ง 7 โน้ต จะต้องสั่งทำโปงลางผืนนั้นเป็นพิเศษ โดยเพิ่มเสียง ที เข้าไป อีกหนึ่งเสียง โปงลางผืนนั้น อาจมีลูกโปงลาง 14 ลูก เรียงจากต่ำ-สูง ดังนี้ มฺ ซฺ ลฺ ทฺ ดฺ รฺ ม ฟ ซ ล ด ร มํ ซํ

หรือหากต้องการให้เล่นได้ครบ 3 ช่วงทบเสียง อาจเพิ่มลูกโปงลางเสียงสูงเข้าไปอีก โปงลางผืนนั้น ก็จะมีลูกโปงลาง 16 ลูก เรียงจากต่ำ-สูง ดังนี้ มฺ ซฺ ลฺ ดฺ รฺ ม ฟ ซ ล ด ร มํ ซํ ลํ ดํ รํ

หรือหากต้องการสั่งทำโปงลางแบบพิเศษอื่นๆ อีก ก็สามารถทำได้ แต่ราคาของโปงลางแบบพิเศษ อาจแพงกว่าแบบปกติทั่วไป เพราะมีลูกโปงลางมากกว่านั่นเอง

มีนา  เตชะวงค์(2555)  “เราจะประเมินสื่อกันอย่างไร”  (ออนไลน์) สืบค้นจาก



บรรณานุกรม

ชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย(2550) “ดนตรีพื้นบ้านอีสาน...โปงลาง” (ออนไลน์) สืบค้นจาก
      http://www.isan.clubs.chula.ac.th/dontri/?transaction=ponglang02.phpสืบค้น 20 ตุลาคม 2557.